Իսպաներեն

Վարժ․6 էջ54

¿Que tipo de habitación desea?-una doble
Buenas tardes ¿hay habitaciones libres?-si tenemos una individual y dos dobles
¿Admites tarjetas de crideto?-Si , por supuesto
¿Para cuantas noches?-Para el fin de semana
¿Cual es el precio de la habitaciones?-Con desayuno , 90 euros.

Ինչպիսի՞ սենյակ եք ուզում՝ երկտեղանոց
Բարի օր, կա՞ն ազատ սենյակներ: Այո, մենք ունենք մեկ մեկտեղանոց և երկու երկտեղանոց
Դուք կրեդիտ քարտեր ընդունու՞մ եք: — Այո, իհարկե
Քանի՞ գիշեր: Հանգստյան օրերին
Որքա՞ն արժե համարները։-Նախաճաշով՝ 90 եվրո։

Վարժ․1 էջ56

gazpacho-3

tortilla de patatas-2

arroz de cubana-1

Վարժ. էջ 56

primeros
sopa de fideos
paella
judías verdes con jamón
Ensalada mixta
Gazpacho

  1. առաջին
  2. Լապշա ապուր
  3. Պաելլա կանաչ լոբի խոզապուխտով
  4. Աղցանը
  5. Գազպաչո

segundos
Carne con tomate
Lubina al horno
Huevos con chorizo
filete de pollo a la plancha

վայրկյան

  1. Միս լոլիկով
  2. Լուբինա ջեռոցում
  3. Ձու երշիկով
  4. խորոված հավի ֆիլե

postres
Helado de vainilla, chocolate a fresa
Natillas
Arroz con leche

Աղանդեր

  1. Վանիլային պաղպաղակ, ելակի շոկոլադ
  2. Կրեմ
  3. Բրնձի պուդինգ

Bebidas
Vino de la casa
Refresco
Cerveza
Agua mineral

Ըմպելիքներ

  1. տան գինի
  2. Զովացուցիչ ըմպելիք
  3. Գարեջուր
  4. Հանքային ջուր

56 էջ Վարժ․3

Que van a tomar de primero?
Yo de primero quiero come
Pues yo me gustaría el gazpacho
¿Y de segundo? quisiera carne con tomate
¿Que quieren para beber? Refresco
¿Y de postre? Helado de vainilla, chocolate a fresa
¿Me trae la cuenta, por favor?
Si ahora misimo

Տնային աշխատանք

Վարժ․ 1 էջ 29

  1. Pon-la televisión
  2. Habla- más despacio
  3. Ven- aquí
  4. Haz- los ejercicios
  5. Cierra- Ia puerta
  6. Pide- la cuenta
  7. Enciende-la luz
  1. Միացրեք հեռուստացույցը
  2. Ավելի դանդաղ խոսեք
  3. Եկեք այստեղ
  4. Կատարեք վարժությունները
  5. փակիր դուռը
  6. Հարցրեք հաշիվ
  7. Միացրեք լույսը

Վարժ․2 էջ 29

  1. ¿Puedes poner Ia televisión?
  2. ¿Puedes hablar más despacio?
  3. ¿Puedes venir aquí?
  4. ¿Puedes hacer los ejerciclos?
  5. ¿Puedes cerrar la puerta?
  6. ¿Puedes pedir la cuenta?
  7. ¿Puedes encender la luz?

Վարժ․ 3 էջ 29

  • cierro, cierra;
  • empiezo, empieza;
  • enciendo, enciende;
  • sigo , sigue;
  • pido, pide;
  • guardo, guarda.
  • փակել,
  • սկսել
  • միացնել,
  • հետևել;
  • հարցնել
  • Պահել

Վարժ․5 էջ29

  1. Guarda լa ropa limpia en el armario. 2. Pon la ropa sucia en la lavadora. 3.Haz la cama.4. Coloca los libros en la
    estantería. 5. Pon los Cd en su sitio.

1.Մաքուր հագուստ պահեք պահարանում։ 2. Կեղտոտ հագուստը դրեք լվացքի մեքենայի մեջ։ 3.Մահճակալը սարքիր.4. Դրեք գրքերը դարակում: 5. Սկավառակները դրեք իրենց տեղում:

Անհատական նախագիծ

Թարգմանություն

Կար չկար մի ամենասովորական ընտանիք: Ծնողները և դպրոցական որդին: Մայրը աշխատում էր դպրոցում ուսուցիչ, իսկ հայրը գործարանի վարպետ: Իրենց կյանքն էլ էր սովորական, ինչպես բոլորի մոտ: Ծնողները աշխատանքից գալիս էին երեկոյան, մայրիկը պատրաստում էր ճաշը և ստուգում էր տետրները, իսկ հայրը դիտում էր հեռուստացույց: Իրենց թվում էր, որ իրենք լավ են ապրում: Որդին ունի իր սենյակը, համակարգիչ և հեծանիվ: Եվ նրանք բավարար չափ երջանիկ էին:

Մի անգամ, մի դեկտեմբերյան երեկո, նստած դպրոցական տետրների մոտ, ուսուցիչը մտածեց իր երրորդ դասարանցիների համար մի առաջադրանք: Հաջորդ օրը ռուսերենի դասի ժամանակ, երեխաները փորձում էին հանել տառեր իրենց տետրների մեջ և գրում էին շարադրություն մի թեմայի վրա: «Իմ խնդրանքը ձմեռ պապիին»:

Երեկոյան տուն գալով, նա միանգամից սկսեց կարդալ շարադրությունները, նրան հետաքրքիր էր իմանալ, ինչի մասին էին մտածում իր աշակերտները: Աշխատանքներից մեկը նրան զարմացրեց և տխրեցրեց: Նա արդեն երրորդ անգամ էր կարդում շարադրությունը, փորձելով ստուգել տառասխալները, բայց տողերը լողում էին աչքերի դիմաց, համել սխալները արդեն չունեին ոչմի իմաստ: Այդ պահին աշխատանքից եկավ ամուսինը: Մտնելով սենյակ և տեսնելով տխրաց կնոջը նա հարցրեց, ի՞նչ է պատահել: Ի պատասխան նա տվեց նրան տետրը և խնդրեց կարդալ շարադրությունը:

-Ես ուզում եմ մեկ օրով հեռուստացույց դառնալ: Այնուհետև մայրիկս և հայրիկս երեկոյան իմ կողքին կլինեն, ինձ կլսեն, ոչմի տեղ չշտապելով և չընգհատելով: Աշխատանքից հետ գալով, հայրիկս միանգամից կմոտենա ինձ, որպեսզի իմանա թե ինչ է կատարվել այ օրվա ընդացքում: Ես ուզում եմ, որ ինձ նայելով ծնողներս ուրախանան այնպես, ինչպես նոր հեռուստացույցին, որը կախված է հյուրասենյակում պատի վրա: Այն մեծ է, գեղեցիկ, թանկ և բոլորը նրան խնամում են: Ես էլ եմ ուզում գոնե ոչ երկար լինել հեռուստացույց:

-Խեղճ երեխա ծնողների հետ իր բախտը չբերեց:

Ինչին կինը կուլ տալով արցունքները ասաց.

-Դա գրել է մեր տղան:

Աղպյուրը

Ջրի օգտագործման վերաբերյալ

Նպատակը՝ Ուսումնասիրել աշխարհում ջրային ռեսուրսների օգտագործման վերաբերյալ տեղելությունները։ Գիտելիքներ ձեռք բերել Հայաստանում ջրի բնօգտագործաման վերաբերյալ։ Կատարել ուսումնասիրություն սեփական տան կամ շենքի վերաբերյալ։

Ընթացքը՝

1․ Ուսումնասիրել ջրի օգտագործման համաշխարհային փորձը, ներկայացնել տեղեկություններ (կարճ՝ բերելով մի քանի հետաքրքիր դրական և բացասական մեկական օրինակներ)

Ջուրը դարձել է սպառողական ապրանք, որը շատ հաճախ մարդիկ անտեսում են։ Ամեն տարի մարտի 22-ին ՄԱԿ-ի հաստատություններից մեկը նշանակվում է համակարգող ամբողջ աշխարհում Ջրի համաշխարհային օրվա շրջանակներում միջոցառումներ անցկացնելու համար։Մոտավորապես 3,5 միլիոն մարդ տարեկան մահանում է ջրամատակարարման, սանիտարական և հիգիենայի անբավարարության պատճառով: Ողջ աշխարհում ավելի քան 6000 մարդ ամեն օր մահանում է կեղտոտ ջրի պատճառով առաջացած հիվանդություններից։ Ցավալին այն է, որ մեծ մասը երեխաներ են: Շատ երկրներ արդեն իսկ զգում են ջրի սակավության պայմաններ: Մինչև 2050 թվականը շատ այլ երկրներ կկանգնեն մակերևութային ջրային ռեսուրսների հասանելիության նվազման խնդրի առաջ:

2․ ՀՀ ջրի օգտագործման օրինակներ, ինչ վիճակում է։

Ջրային ռեսուրսներով աղքատ են, մասնավորապես, Հայաստանի խիտ բնակեցված մասը, որտեղ գտնվում է մայրաքաղաքը՝, ինչպես նաև հարավային և հյուսիսարևմտյան շրջանը: Հայաստանում որպես խմելու ջուր բնակչության մեծ մասը օգտագործում է ստորգետնյա աղբյուրներից բարձրորակ ջուր։2000 թվականից սկսած Հայաստանի կառավարությունը սկսեց լուրջ ուշադրություն դարձնել հանրային ջրամատակարարման վերականգնմանն ու զարգացմանը, ներգրավելով մասնավոր հատվածը և միջազգային ներդրումները։ Գյուղատնտեսության նախարարությունը պատասխանատու է ոլորտում քաղաքականության մշակման՝ ոռոգման, մելիորացիայի և ջրահեռացման համակարգերի համար: Առողջապահության նախարարությունը ընդհանուր առմամբ պատասխանատու է հանրային առողջության հետ կապված ջրի որակի և քանակի համար:

3․ Ուսումնասիրել ձեր սեփական տանը, բնակարանում ջրի օգտագործման եղանակները։ Ինչպես է ջրվում բակը, ինչ ջրով։ Տեսանյութը կամ լուսանկարների շարքը պարտադիր է։

Մի քանի տարի առաջ մեր բակում մեծ այգի են սարքել և բակում բոլոր բնակիչները փորձում են բակը պահել մաքուր և գեղեցիկ նաև շատ հաճախ տնկում ենք ծառեր։Այգու ծառերի և ծաղիկների խնամքը կատարում են պապիկները նրանք ծառերը ջրում են խմելու ջրով, քանի որ բակում մի քանի ցայտաղբյուր կա, որի օգնությամբ էլ ջրում են ծառերը և ծաղիկները։

Տարեկան հաշվետվություն

Ես Մարիամ Սմբատյանն եմ, այս տարի ես սկսեցի սովորել «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրի քոլեջում՝ զբոսաշրջության բաժնում։ Այս տարին շատ լավ և արագ անցավ։ Քոլեջ գալու ժամանակ մինջև վերջ վստահ չէի` դա ինձ համար է՞ թե՞ ոչ։ Բայց երբ սովորում ես և ապրում ուսանողի կայնքով, դա ստիպում է մտափոխվել։

Քոլեջ գալով՝ ես առաջինը ծանոթացա ընկեր Տաթևի հետ։ Բացի այն, որ նա քոլեջի տնօրենն է, շատ բարի, անկեղծ և ընկերասեր է։ Երկրորդը, ում հետ ծանոթացա, ընկեր Մարիամն էր։ Նա մեր կազմակերպիչն է․ նրան էլ շատ հավանեցի, քանի որ մենք երկար ճանապարհ ունենք անցնելու։

ԱՌԱՐԿԱՆԵՐ
Մեր առաջին դասը եղավ պատվելի Թամարի հետ։ Մեր առաջին ծանոթությունից հետո շատ սիրեցի նրան, քանի որ նրա դասերը շատ հետաքրքիր են անցնում։ Պատվելի Թամարը մեզ դասավանդում է հայոց լեզու և գրականություն։ Հայոց լեզվի ժամանակ մենք կատարում ենք տարբեր առաջադրանքներ, իսկ գրականության ժամանակ կարդում ենք տարբեր պատմավծքներ, բանաստեղծություներ և այլն։ Նաև այս կիսամյակից մենք սկսեցինք անել անհատական նախագծեր, դեռ արել եմ երկուսը, բայց շատ եմ սիրել այդ թեմայով աշխատել։ Ռուսերենի դասերի ժամանակ նույնպես անցնում է շատ հետաքրքիր․ ամեն շաբաթ ընկեր Մարիամի հետ նոր թեմա ենք քննարկում։ Ինչպես հայոց լեզվից այնպես էլ ռուսերենից մենք կատարում ենք անհատական նախագծեր, շատ եմ սիրում այդ առական, քանի որ լավ տիրապետում եմ լեզվին։ Անգլերենի դասերի ժամանակ մենք մի նոր թեամա ենք անցնում ընկեր Արփիի հետ։ Մաթեմատիկայից այս տարի ընկեր Ելենայի հետ տարբեր թեմաներ ենք անցել և այդ թեմաների վերաբերյալ խնդիրնել լուծել։ Այս տարի շատ սիրեցի պատմություն առական, քանի որ դասը անցնում է հետաքրքիր և արագ, քանի որ ամեն դաս անցնում ենք յուրովի։ Ընկեր Նելլին մեզ տալիս է ֆիզիկա և էկոլոգիա։ Ֆիզիկայի ժամանակ մենք լուծում ենք խնդիրներ։ Իսկ էկոլոգիայի ժամանակ մենք պատրաստել ենք դիմակ դեմքի համար, ամեն ամիս մենք կատարում ենք նախագիծներ, բայց ամեն շաբաթ ուսումնասիրում ենք նոր թեմա։ Աշխարագրութույնը նույնպես շատ հետաքրքիր է անցում։ Երրորդ ուսումնական շրջանում մենք անցանք մարզերը քաղաքները և այլն։ Կենսաբանություն առակայի ժամանակ մենք ուսումնասիրում ենք տաբեր վիրուսներ, սպիտակուցներ, բջջներ և այլն։ Երաժշտության առակայի ժամանակ մենք անցում ենք տաբեր հայկական երգեր և պարեր։
ՖԼԵՇՄՈԲՆԵՐ
Ամեն ամիս մենք տարբեր առարկաներից անում ենք ֆլեշմոբներ։ Ինձ շատ դուր են գալիս ֆլեշմոբները, քանի որ եթե լինում են դժվարություններ հավաքվում ենք ընկերներով և կատարում ենք միասին։
ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ
Ես սովորում եմ զբոսաշրջության բաժնում։ Ընտրել եմ այս բաժինը, քանի որ ինձ հետաքրքիր էր։ Իմ մսնագիտության պարտադիր ընտրությունը իսպաներնե է։ Շատ սիրեցի այդ առական, քանի որ վաղուց էի ցանկանում ուսունասիրել այդ լեզուն։ Իսպաներից մենք տարբեր թեմաներ ենք անցում և քննարկում։
ՖԻԶԿՈՒԼՏՈՒՐԱ
Ֆիզկտուլտուռա առարկան ես ընտրել եմ նետաձգությունը։ Ինձ շատ էր հետաքրքիրում այդ սպորտաձևը, այդ պատճառվ էլ ընտրեցի դա։ Մեզ օգնեցին ճիշտ կրակել աղեղից ես շատ սիրեցի այդ սպորտաձևը, այդ պատճառով ամբողջ տարին գնացի նետաձգության։
ՃԱՄՓՈՐԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Այս տարից ես այդքան էլ շատ եռօրյա ճամբորդություների չեմ մասնակցել, բայց մյուս տարի անպայաման մասնակցելու եմ։ Բայց մասնակցել եմ եռօրյա ճամբորդության դեպի Արատես շատ հետաքրքիր ճամփորդություն էր։ Իսկ մեկօրյա ճամբորդությունները շատ սիրեցի, քանի որ մեկ օրում այնքան հետաքրքիր և տեսարժան վայրեր ենք հաճախում։
ԼՐԱՑՈՒՑԻՉ ԿՐԹՈՒԹՅՈՒՆ
Լրացուցիչ կրթությամբ չեմ զբաղվում, բայց ազատ ժամանակ փորձում եմ կարդալ գրքեր և զբաղվել տնային հանձնարություններով։
ԿՅԱՆՔԸ ՔՈԼԵՋՈՒՄ ԵՎ ՔՈԼԵՋԻՑ ԴՈՒՐՍ
Քոլեջում այս տարի ես ձեռք բերեցի շատ ընկերներ, ինչպես քոլեջում այնպես էլ քոլեջից դուրս փորձում եմ նրանց հետ շփվել, զբոսնել քաղաքում։

Яйца Фаберже

Яйца Фаберже известны во всем мире. Эти работы знаменитого русского мастера Карла Фаберже — мечта каждого коллекционера. Фирма Фаберже стала известна в 1885 году, когда император Александр III приобрел у него для своей жены подарок.

Это было эмалированное белое яйцо, размером 6.5×3.5 см. Посередине него проходила золотая полоса. На этом уровне яйцо открывалось. Внутри находился желток из золота, в котором была такая же золотая курочка, а в ней — корона из рубина с рубиновой подвеской. В яйце использовался принцип матрешки. После этого подарка Фаберже стал известным. Каждый год на пасху семья императора заказывала у него яйцо, он стал ювелиром при дворе. Фаберже должен был держать в тайне дизайн будущего изделия и каждый раз делать его уникальным. Вскоре все окружение царя хотело иметь дома такие яйца, а известность Фаберже дошла и до заграничных стран.

Карл не стал массово выпускать свои сувениры. Сегодня известно 71 яйцо, сделанное мастером, 54 из них были изготовлены для семьи императора. Эти изделия отличаются дизайном и внутренним наполнением. На сегодняшний день сохранилось 62 яйца, из которых 46 императорских. Внутри каждого яйца находился сувенир.

Самое известное яйцо в мире — «Коронационное». Сделано оно в форме императорской кареты.

Императрице Александре больше нравилось розовое яйцо «Ландыши». В нем были спрятаны портреты Николая II и его дочерей.

Самое большое изделие сделано, как музыкальная шкатулка, и называется «Кремль».

Яйца Фаберже уникальны, их цена растет с каждым годом и превышает в несколько раз их реальную стоимость. Даже, несмотря на тот факт, что сделаны они из драгоценных камней и металлов.

Фаберже не являлся автором всех яиц, производимых под этой маркой. С ним сотрудничали такие ювелиры, как Михаил Перхин, Эрик Колин, Август и Альберт Хольстромы. Они работали не только с императорской семьей. Например, для Кельхов ювелиры сделали семь яиц, а также десять изделий для других знатных семей. Эти сувениры тоже уникальны, но по оригинальности они уступают. Многие секреты и элементы повторялись и напоминали яйца, сделанные для императора. Были, и часы, и миниатюры, и курочка с подвеской.

Արագածոտի մարզ

Մենք այսօր գնացիք Արագածոտի մարզ։ Ավտոբուսի մեջ մենք քնարկեցինք մեր հետագա ճանապարհը ։ Նաև քնարկեցինք Արագածոտի մարզի աշխարագրական դիրքը խնդիրները և այլն։

Մեր առաջին կանգառը դա Ագարակ՝ վաղբրոնզեդարյան բնակատեղին էր շատ գեղեցիտ վայր էր։ Այնտեղ կար քարանձավ որտեղ մենք մտանք ցավոք այնտեղ բան չկար: Այնտեղի տարածքում զբոսնեցի և շարժվեցինք հաջորդ կանգառ:

Կոշ՝ Ականատեսի խաչքար այնտեղել էր շատ հետաքրքիր ընկեր Հեղինեն պատմեց խաչքարի մասին շրջըցինք այնտեղ:Այդ խաչքաը բարձրույամբ յոթ մետր էր և այնտեղ կար գրություն որը կազմված էր 10 տողից բայց քանի որ այդ խաչքարը կառուցվել էր 1194 թվականին գրությունը չեր երևում։

Արուճի քարավանատուն, Կաթողիկե եկեղեցի սա էր մեր երորդ կանգառը: Այնտեղ շատ հետաքրքիր էր քանի որ այդ եկեղեցին չուներ գնբեթ: Շրջեցինք եկեղեցու տարածքով իմացանք եկեղեցու պատմություն ու շարժվեցինք դեպի հաջորդ կանգառ։

Թալինի քարավանատուն այնտեղ մենք տեսանք երկու քարավանատուն երկուսնել շատ գեղեցիկ էին։ Ընկեր Հեղինեն պատմեց ինչպես են կառուցվել, նրանց պատմությունը և այլն:

Այս քրավանատնը ես չէի եղել և այն ինձ շատ զարմացրեց քանի որ քարավանատունը ավէլի փոքր է եղել հետո վորակառուցվել է և այսպիսի մի բան է ստացվել։

իսկ այս քարավանատանը ես եղել էի ևս շատ գեղեցիկ է կառուցված։

Դաշտադեմի ամրոցները շատ գեղեցիկ էին մենք բարձրացանք ամրոցները:Առաջինը բարձրանալը շատ վախենալու էր այդ պատճառով եսչբարցրացա քանի որ վախենում:

Երկրորդնել էր բարձր բայց այնտեղ բարձրանալը ավելի հեշտ էր: Չփոշմանեցի որ բարձրացա այդ ամրոցը, քանի որ այնտեղից շատ գեղեցիկ տեսարան էր բացվում։

և մեր վեջին կանգառը դա Գյուղ Կարմրաշեն էր այնտեղ շատ գեղեցիկ էր այնտեղի ձորը որտեղ մենք կանգնեցինք այնքան գեղեգիկ տեսարան էր բացվում որ չէի ուզում այնտեղից գնայ: Շատ հավես ժամանակ անցկացրինք այնտեղ ընկեր Հեղինեի և ընկեր գայանեյի հետ։

Սյունիք մարզ

Սյունիք մարզ Հայաստանում։ Գտնվում է հանրապետության հարավում։ Սահմանակից է Իրանին, արևմուտքից՝Նախիջևանին, արևելքից ԼՂՀ-ին, իսկ հյուսիսից Վայոց Ձորին։

Սյունիքը համարվում է Հայաստանի ամենահարուստ արդյունաբերական շրջանը: Ամենամեծ գետը Որոտանն է, ամենաբարձր լեռը՝ Կապուտջուղը (3,904):

Սյունիքի մարզկենտրոնը Կապանն է՝ հայտնի նաև Ղափան անունով: Հայ արշավականների և լեռնագնացների ամենասիրելի Խուստուփ լեռը բարձրանում է Կապանի վրա և գեղեցկացնում քաղաքի համայնապատկերը:

Աշխարհագրություն

Սյունիքի մարզի տարածքի մեծ մասը կազմում են ժայռերը, լեռնաշղթաները և անդնդախոր ձորերը, որոնց միջով հոսում են լեռնային գետակներ։ Ամենամեծ գետը Որոտանն է։ Սյունիքի միջին բարձրությունը ծովի մակարդակից 2.200 մ է։ Ամենաբարձր լեռնագագաթներն են Կապուտջուղը (3.904), Ծղուկը (3.581), Մեծ Իշխանասարը (3.550) և այլն։ Սյունիքը կոչվում է նաև ԶանգեզուրՍիսական։

Պատմություն

Պատմականորեն Սյունիքը Մեծ Հայքի 15 նահանգներից մեկն է կազմում, որը վարչականորեն բաժանված է եղել 12 գավառների։ Սիսական աշխարհը հռչակված է եղել իր երկնամբարձ ամրոցներով ու հազարամյա վանքերով։ Այստեղ էր գտնվում 13-րդ դարում ստեղծված Հայաստանի ամենահին համալսարանը՝ Գլաձորը։ Միջնադարյան Սյունիքը շատ ավելի մեծ տարածք էր գրավում, քան այժմ։ Այն ժամանակ Վայոց Ձորը,Գեղարքունիքը, Նախիջևանի մեծ մասը և ներկայիս Լեռնային Ղարաբաղի մի մասը Սյունիքի իշխանների տիրույթների մեջ էին մտնում։

1918-1920 թթ Սյունիքը, ինչպես նաև Նախիջևանը և Արցախը, դարձել էր վիճելի տարածք Հայաստանի և Ադրբեջանի հանրապետության միջև։ 1920-ի դեկտեմբերի 2-ին Թուրքիան, որն այդ ժամանակ գրավել էր Հայաստանի Հանրապետության մեծ մասը, ստիպեց հայկական կառավարությանը ստորագրել Ալեքսանդոպոլի համաձայնագիրը, որով Հայաստանը Ադրբեջանին էր հանձնում Սյունիքը։ Սակայն Սյունիքի հայ բնակչությունը չճանաչեց այս համաձայանգիրը և զինված պայքարի ելավ Գարեգին Նժդեհի հրամանատարությամբ։

Սյունիքը անկախ մնաց նույնիսկ այն ժամանակ, երբ բոլշևիկները գրավել էին Հայաստանի Հանրապետության մնացած մասն ամբողջությամբ։ 1920-ի սկզբներին, երբ բոլշևիկները ճնշեցին հայերի փետրվարյան ապստամբությունը, կառավարության շատ անդամներ և սպաներ նահանջեցին Սյունիք։ Շուտով այստեղ հռչակվեց Լեռնահայաստանի հանրապետությունը, իսկ Գարեգին Նժդեհը ընտրվեց վարչապետ։ Կարմիր բանակը միայն կատաղի կռիվներ և բազմաթիվ զոհեր տալուց հետո կարողացավ այն գրավել 1921-ին։

Հայկական ԽՍՀ-ում Սյունիքը առանձին վարչական միավոր չէր կազմում, այլ բաժանված էր մի քանի շրջանների։ Հայաստանի Հանրապետության վերանկախացումից հետո Սյունիքը կրկին ինքնուրույն մարզ է կազմում։

Մարզի բնակչությունը

Սյունիքի մարզի տարածքը բնակեցված է եղել հնագույն ժամանակներից: Բնակչության ազգային կազմը և թիվը բազմիցս կտրուկ փոփոխություններ են կրել օտար զավթիչների արշավանքների ու ասպատակութ­յունների հետևանքով: Նոր և նորագույն ժամանակներում աշխարհագրական աննպաստ դիրքը և ռելիեֆային բարդ պայմանները խթանել են բնակչության մշտական արտահոսք: Դա է պատճառը, որ մարզի բնակչության խտությունը շատ ցածր է:

2011 թվականի մարդահամարի տվյալներով Սյունիքում բնակվում է 141 771 մարդ: Մարզկենտրոն Կապանում՝ 45 500 մարդ:

Քաղաքները

Սյունիքի խոշոր քաղաքներն են՝ Կապան, Գորիս, Սիսիան, Մեղրի, Քաջարան, Ագարակ: Մարզի բոլոր քաղաքները երիտասարդ են: Նրանք քաղաքի կարգավիճակ ստացել են 1930-ական թվականներից հետո: Միայն Գորիսն է, որ քաղաք է դարձել դեռևս ցարական իշխանության օրոք (1885թ.):

Կապան

Սյունիքի մարզկենտրոնը`   Կապանը, հանրապետության հարավ-արևելյան տարածաշրջանի ամենախոշոր քաղաքն է: Գտնվում է Խուստուպ լեռան ստորոտին, Ողջի գետի ափերին, որը քաղաքի սահմանում իր մեջ է ընդունում Վաչագան ու Կավարտիջուր վտակները:Կապանի աշխարհագրական դիրքը համեմատած ՀՀ գլխավոր քաղաքների հետ պակաս նպաստավոր է: Քաղաքը հեռու է հանրապետության տնտեսական կենտրոններից (Երևանից 320կմ): Կապանի զարգացումն առաջին հերթին պայմանավորված է պղնձի արդյունաբերությամբ և մեքենաշինությամբ:Դեռևս միջին դարերից քաղաքին հարող տարածքում գործել են պղնձահանքեր ու պղնձաձուլարան­ներ: Այստեղ էին հայերը ձուլում թնդանոթներ Դավիթ Բեկի գլխավորած ազատագրական պայքարի ժամանակ: Ներկայիս Կապան քաղաքը ձևավորվել է 1930-ական թվականներին այդ հանքերի և մի քանի գյուղերի հիման վրա: Այժմ էլ քաղաքի արդյունաբերության առաջատար ճյուղը պղնձարդյունաբերությունն է: Ավելի ուշ ձևավորվել են արդյունաբերության այլ ճյուղեր ևս: Գործում են մեքենաշինական, ավտոնորոգման, շինանյութերի, թեթև ու սննդի արդյունաբերության ձեռնարկություններ:Քաղաքը մեծապես տուժեց 1990-1992թթ. ադրբեջանական ռմբակոծություններից և տրանսպորտային շրջափակումից:

Գորիս

Գորիսը քաղաք է Սյունիքի մարզում, մոտ 240 կմ հեռավորության վրա Երևան մայրաքաղաքից և 70 կմ`   մարզկենտրոն Կապանից։ Գտնվում է Վարարակ գետի (Որոտանի վտակ) ափին։Գորիսը քաղաքի կոչում ստացավ 1885 թ. Ռուսական Կայսրության կողմից: Քաղաքը ունի 20.000 բնակչություն (2001 թ.) և գտնվում է 1370 մ բարձրության վրա։ 

Սիսիան 

Սիսիանը Սյունիքի մարզի ևս մի գեղեցիկ քաղաք է, որը գտնվում է Հայաստանի հարավ-արևելքում: Արևմուտքից այն շրջապատված է Զանգեզուրի լեռներով, իսկ հարավից՝ Բարգուշատի լեռներով։ Սիսիանը գտնվում է Որոտան գետի ափին՝ ծովի մակարդակից 1600 մ բարձրության վրա: Ձմեռներն այստեղ երկար են և ձյունառատ, իսկ ամառները կարճ և մեղմ։

Սյունիքը կապում է Հայաստանը Արցախի Հանրապետության և Իրանի հետ: Հյուսիսից Սիսիանին է նայում Ուխտասար լեռը (3563 մ), իսկ Մեծ Իշխանասար լեռը (3552 մ) գտնվում է քաղաքից 13 կմ արևելք:

Մեղրի

Մեղրին գտնվում է Հայաստանի հարավում, Սյունիքի մարզում և սահմանակից է Իրանին: Քաղաքը գտնվում է Մեղրի գետի ափին, հյուսիսարևելյան հատվածից շրջապատված է Զանգեզուրի լեռներով, իսկ հարավ-արևմտյան մասից՝ Մեղրու լեռնաշղթայով: Բարձրությունը ծովի մակարդակից 610 մ է: Այն գտնվում է մայրաքաղաք Երևանից 376 կմ, իսկ մարզկենտրոն Կապանից 73 կմ հարավ

Քաջարան

Քաջարանը գտնվում է Հայաստանի հարավում՝ Սյունիքի մարզում։ Քաղաքը Երևանից 356 կմ, իսկ մարզկենտրոն Կապանից՝ 25 կմ հեռավորության վրա է։ Այն գտնվում է Հայաստան-Իրան սահմանից ընդամենը 50 կմ-ի վրա:  Քաջարանը տեղակայված է Ողջի գետի ափին, Զանգեզուրի լեռների և Մեղրիի լեռնաշղթայի միջև: Տարածաշրջանի ամենաբարձր գագաթը Կապուտջուղն է, որն ունի 3905 մ բարձրություն և գտնվում է Քաջարանի արևմուտքում:

Ագարակ

‘Ագարակը»’ փոքր արդյունաբերական քաղաք է Հայաստանի Սյունիքի մարզի հարավ-արևմտյան մասում, ծովի մակերևույթից 650 մ բարձրության վրա։ Այն Իրանի հետ սահմանից 2-3 կիլոմետր դեպի հյուսիս-արևմուտք է`   Արաքս գետի ձախ ափին մարզկենտրոնից 80 կմ հարավ-արևմուտք։ 

Իսպաներեն

Վարժությունների գրքից

էջ 28 վարժ1

A. Perdona ¿cómo se va de Moncloa aVentas?
B. Mira, coge la línea 3 en dirección Legazpi. te bajas en Ia primera estación, Argruielles, y allí cambias a Ia línea 4.-

Ա. Կներեք, ինչպե՞ս եք Մոնկլոայից հասնում Վենտաս:
B. Նայեք, գնացեք 3-րդ գիծը դեպի Լեգազպի: Դուք իջնում ​​եք առաջին կայարանում՝ Argruielles, և այնտեղ անցնում եք 4-րդ գիծ:

A. Perdone, ¿cómo se va de Sol a Nuevos Ministerios? B. Coge la línea 2 en dirección Cuatro Caminos, allí cambias a la línea 6, es la primera estación.-

Ա. Կներեք, ինչպե՞ս եք Սոլից հասնում Նուևոս Մինիստրիոս: B. Վերցրեք 2-րդ գիծը դեպի Cuatro Caminos, այնտեղ դուք փոխում եք 6-րդ գիծը, դա առաջին կայարանն է:

A. Perdona. ¿cómo se va de Goya a Argüelles?
B. Es muy fácil. coges la línea 4 y te bajas en la última estación.-

A. Ներիր: Ինչպե՞ս եք գնում Գոյայից Արգյուելես:
Բ. Դա շատ հեշտ է: վերցրեք 4-րդ գիծը և իջեք վերջին կայարանում:

էջ 28 վարժ2

  1. Las estaciones de metro abren las 6 de la mañana.
  2. Quiero un billete de diez viajes.
  3. ¿Cómo se va la plaza Mayor?
  4. De Argüelles Metropolitano hav tres estaciones.
  5. Yo voy de casa al trabajo en metro
  6. Maribel va su trabajo en coche.
  7. Luis. ¿puedes venir mi oficina, por favor?
  8. Mis vecinos salen de su casa las 7.
  1. Մետրոյի կայարանները բացվում են առավոտյան ժամը 6-ին։
  2. Ես տասը ճանապարհորդության տոմս եմ ուզում։
  3. Ինչպե՞ս եք գնում Պլազա Մայոր:
  4. Արգյուելից մինչև Մետրոպոլիտանո երեք կայարան կա.
  5. Տնից աշխատանքի եմ գնում մետրոյով
  6. Մարիբելը մեքենայով գնում է աշխատանքի։
  7. Լուիս. կարո՞ղ եք գալ իմ գրասենյակ, խնդրում եմ:
  8. Հարևաններս 7-ին թողնում են իրենց տունը։

Դասագրքից

էջ 54 վարժ1

1 En qué parte de la casa están normalmente las siguientes cosas?

1 cama: en el dormitorio

2 microondas: en la cocina

3 sillones: en la sala

4 equipo de música: en la cocina

5 espejo: en el dormitorio

6 lavavajillas: en la sala

7 bañera:

8 televisión. en la cocino

էջ 54 վարժ 4

4 Elige la forma correcta.

  1. 1 En la clase hay muchos estudiantes.
  2. 2 En mi casa la televisión no hay en el salón.
  3. Está una cafetería aquí cerca.
  4. 4 ¿Dónde están las llaves?
  5. 5 En la nevera hay carne.
  6. 6 La información hay en internet.
  7. 7 ¿Dónde está el bolígrafo rojo?

1.Դասարանում շատ աշակերտներ կան։
2 Իմ տանը հյուրասենյակում հեռուստացույց չկա։
3 Մոտակայքում կա սրճարան։
4 Որտեղ են բանալիները:
5 Սառնարանում միս կա։
6 Տեղեկությունը համացանցում է:
7 Որտեղ է կարմիր գրիչը:

էջ 54 վարժ5

5 Completa con un / una / unos / unas / el /la/ los / las.

  1. 1 Esta noche no salimos. Nos quedamos en casa y ponemos una película de vídeo.
  2. 2 En la cocina hay cosas para comer. Podemos hacer los bocadillos,
  3. 3 ¿ Tienes queso? Sí, hay el paquete en la nevera.
  4. 4 ¿Hay jamón? No, pero tengo las anchoas muy ricas.
  5. 5 Ponemos un poco de tomate Sí, aquí hay el tomate bastante grande.
  6. 6 Dónde están unas servilletas? En el cajón de la derecha.
  7. 7 Quieres una cerveza? No, prefiero el refresco
  8. 8.Aqui están unos vasos pequenos.
  1. Մենք այս գիշեր դուրս չենք գա: Մենք մնում ենք տանը և նկարահանում ենք տեսաֆիլմ։
    2 Խոհանոցում ուտելու բաներ կան։ Մենք կարող ենք պատրաստել սենդվիչներ,
    3 Դուք պանիր ունե՞ք: Այո, փաթեթը կա սառնարանում։
    4 Կա՞ խոզապուխտ: Չէ, բայց ես շատ համեղ անչոուս ունեմ։
    5 Մենք մի քիչ լոլիկ ենք դնում Այո, ահա բավականին մեծ լոլիկ:
    6 Որտե՞ղ կան անձեռոցիկներ: Աջ կողմի դարակում։
    7 Գարեջուր ուզու՞մ եք: Ոչ, ես նախընտրում եմ գազավորված ըմպելիքը 8. Ահա մի քանի փոքր բաժակներ.

«Սուրբ երրորդությունը» ՝ Մեսրոպ Մաշտոց, Սահակ Պարթեւ, Վռամշապուհ թագավոր

Առաջադրանք

  1. Ներկայացնե՛լ ինչպիսի շարժառիթներ կարող էր ունենալ Մեսրոպ Մաշտոցը հայոց գրերի ստեղծումն իրականություն դարձնելու հարցում։
  2. Ներկայացնե՛լ ինչպիսի շարժառիթներ կարող էր ունենալ Սահակ Պարթեւը հայոց գրերի ստեղծումն իրականություն դարձնելու հարցում։
  3. Ներկայացնե՛լ ինչպիսի շարժառիթներ կարող էր ունենալ Վռանշապուհ արքան հայոց գրերի ստեղծումն իրականություն դարձնելու հարցում։

Հայ մշակույթի ամենախոշոր և անմոռաց նվաճումը հայ գրերի գյուտն էր: Այն բացի զուտ մշակութային նշանակությունից ունեցան կարևոր քաղաքական նշանակություն: Հայ գրերի հայտնագործման ժամանակաշրջանը` 5-րդ դարի սկիզբը բնորոշվում է հայ ժողովրդի պատմության մեջ քաղաքական ծանր անցուդարձերով. 387թ. Հայաստանը բաժանվել էր Պարսկաստանի և Բյուզանդիայի միջև։ Բյուզանդական մասում վերացվել էր հայոց պետականությունը, իսկ պարսկական հատվածում թեև շարունակում էին դեռ գահակալել Արշակունիները, սակայն երկիրը գտնվում էր օտարի լծի տակ: Այս ամենին գումարվում էր նաև հոգևոր կախյալ վիճակը, հայերը նախկինի պես գրում էին օտար լեզուներով արամերենով, հունարենով և պարսկերենով Քաղաքական և մշակութային այս անբարենպաստ վիճակը խիստ վտանգում էր հայ ժողովրդի հետագա գոյատևումը: Ինքնուրույն գրեր ունենալու խնդիրը հուզում էր ժամանակի խոշոր մտածողներին, որոնցից էր Տարոն գավառի Հացեկաց գյուղի բնակիչ Վարդանի որդի Մեսրոպ Մաշտոցը հայ ժողովրդի հանճարեղ զավակը Նա ծնվել է 361թ. Երիտասարդ հասակում սովորում է հունարեն և ասորերեն լեզուները, ապա անցնում ծառայության հայոց արքունիքում Այստեղ պալատական գրատներում ու մատենադարաններում երիտասարդ Մաշտոցը հնարավորություն է ունենում էլ ավելի խորացնելու իր գիտելիքները և ձեռք է բերում մեծ հեղինակություն։ Վաղարշապատում Մեսրոպ Մաշտոցը դառնում է կրոնավոր և 390-ական թվականների սկզբներին մի խումբ աշակերտներով մեկնում Գողթն գավառը Գողթնում ծավալած իր գործունեության ընթացքում Մաշտոցը համոզվում է, որ ասորա-հունական ազդեցությունների, հեթանոսական ուսմունքի ու հայոց եկեղեցու հակառակորդների դեմ հիմնավոր պայքար ծավալելո ւ համար անհրաժեշտ է ունենալ սեփական տառերով գրված սեփական գրականություն։ Այս մտորումներով նա վերադառնում է Վաղարշապատ և խորհրդակցում այն ժամանակվա հայոց կաթողիկոս Սահակ Պարթևի և Վռամշապուհ թագավորի հետ, որոնք հանձն են առնում ամեն կերպ աջակցել Մեսրոպ Մաշտոցին՝ հայկական այբուբենի հորինման գործում։ Այդ ուղղությամբ, սակայն, առաջին քայլը կատարողը լինում է Վռամշապուհը, որի կողմից Միջագետք գործուղված Վահրիճը ասորի եպիսկոպոս Դանիելի մոտից Հայաստան է բերում ինչ-որ տառերի նմուշներ, որոնք, սակայն, պակասավոր էին և ուսուցումն այդ տառերով շարունակելը հնարավոր չէր: Այդ պատճառով էլ նոր լիարժեք գրեր ստեղծելու խնդիրը սպասում էր իր վճռողին։ Այս պայմաններում հարցի վերջնական լուծումն իր ձեռքն է վերցնում Մեսրոպ Մաշտոցը, որը 390-ական թվականների վերջերին թագավորի և կաթողիկոսի հանձնարարականներով, մի խումբ աշակերտների հետ ուղևորվում է Միջագետք՝ այն ժամանակվա նշանավոր գիտական ու մշակութային կենտրոնների գրադարաններում որոնումներ և ուսումնասիրություններ կատարելու և հայկական տառեր ստեղծելու համար։ Ամիդից և Եդեսիայից հետո Մաշտոցը իր հիմնական աշխատանքները կենտրոնացնում է Սամոսատում, որտեղ նրան ամեն կերպ օգնում և աջակցում էին տեղի մտավորականները։ Մեսրոպ Մաշտոցի քրտնաջան աշխատանքը վերջապես պսակվում է հաջողությամբ և 405 թվականին նա կարողանում է ստեղծել նոր և միանգամայն կատարյալ հայկական այբուբեն ու վերադառնում է հայրենիք, որտեղ նրա ջանքերով բացվում են դպրոցներ և հայ մանուկներին ուսուցանում գրագիտություն։ Հորինելով հայկական տառերը’ Մեսրոպ Մաշտոցը իր աշակերտների հետ թարգմանության առաջին փորձն է անում: Թարգմանված առաջին նախադասությունը Աստվածաշնչի Առակաց գրքից էր. «Ճանաչել զիմաստու- թյուն և զխրատ, իմանալ զբանս հանճարոյ» (Ճանաչել իմաստությունը և խրատը, իմանալ հանճարի խոսքերը): Սա նաև առաջին հայ Ուսուցչի գրավոր պատգամն է իր աշակերտներին ու սերունդներին: