Armavir region

Armavir region is the smallest marz in terms of area in the Republic of Armenia. The only road bridge built so far in the middle stream of the Araks River (near the village of Margara), which connects the Republic of Armenia to Western Armenia, is located here.

Արմավիրի մարզ — Հայաստանի Հանրապետությունում տարածքի մեծությամբ ամենափոքր մարզն է։ Այստեղ է գտնվում Արաքս գետի միջին հոսանքում կառուցված առայժմ միակ ավտոճանապարհային կամուրջը (Մարգարա գյուղի մոտ), որը Հայաստանի Հանրապետությունը միացնում է Արևմտյան Հայաստանին: 

The climate of Armavir marz is very dry. The sunny, windless, long autumn is particularly pleasant, when the good things of the gardens and fields ripen. The only river that begins within the borders of the region is Metsamor (Sevjur), which is fed by Lake Aighr and its nearby springs. The only major tributary of Metsamor is Kasagh. In the spring, the overflowing waters of the border Araks, as well as Kasagh overflow the banks and cause destruction.

Արմավիրի մարզի կլիման խիստ չորային է: Առանձնապես հաճելի է արևոտ, անհողմ, տևական աշունը, երբ հասունանում են այգիների ու դաշտերի բարիքները:Միակ գետը, որ սկսվում է մարզի սահմաններում, Մեծամորն է (Սևջուրը), որը սնվում է Այղր լճից ու նրա մերձակա աղբյուրներից: Մեծամորի միակ խոշոր վտակը Քասաղն է: Գարնանը սահմանային Արաքսի, ինչպես նաև Քասաղի հորդացած ջրերը դուրս են գալիս ափերից ու ավերածությունների պատճառ դառնում:

Armavir region takes the first place in Armenia in terms of population and density. The region is characterized by the fact that, despite the homogeneity of the relief conditions, the distribution of the population is not even. Its largest concentration is in the eastern part of the region. When moving to the west, it decreases sharply. Armavir region has three cities: Armavir, Vagharshapat and Metsamor.

Արմավիրի մարզը բնակչության թվով եւ խտությամբ Հայաստանում գրավում է առաջին տեղը։ Մարզին բնորոշ է այն, որ չնայած ռելիեֆային պայմանների միատարրությանը՝ բնակչության տեղաբաշխումը հավասարաչափ չէ։ Նրա ամենամեծ կուտակումը մարզի արեւելյան հատվածում է։ Դեպի արեւմուտք շարժվելիս այն կտրուկ նվազում է։ Արմավիրի մարզն ունի երեք քաղաք՝ Արմավիրը, Վաղարշապատը եւ Մեծամորը ։

Արմավիր - Վիքիպեդիա՝ ազատ հանրագիտարան

Armavir region is rich in unique historical monuments. The five thousand-year-old Bronze Age smelter excavated on the slope of Metsamor Hill is a unique monument. The ruins of the Urartian city of Argishtikhinili represent a great historical value. Next to them, on the left bank of the former channel of the Araks River, there is the former Armenian capital, Armavir, which was a major economic and cultural center for centuries and remained so until the founding of the new capital, Artashat.

Արմավիրի մարզը հարուստ է պատմական բացառիկ հուշարձաններով: Եզակի հուշարձան է Մեծամորի բլրի լանջին պեղված հինգհազարամյա հնության բրոնզեդարյան մետաղաձուլարանը: Պատմական մեծ արժեք են ներկայացնում ուրարտական քաղաք Արգիշտիխինիլիի ավերակները: Դրանց հարևանությամբ Արաքս գետի նախկին հունի ձախ ափին գտնվել է հայոց նախկին մայրաքաղաքը` Արմավիրը, որը դարեր շարունակ եղել է տնտեսական և մշակութային խոշոր կենտրոն ու մնացել է այդպիսին մինչև նոր մայրաքաղաքի` Արտաշատի հիմնադրումը:

A little west of it, at the confluence of Araks and Akhuryan, you can see the ruins of another famous city, Yervandashat, the last capital of the Yervanduni kingdom. The Sardarapat Memorial is also a great historical-architectural value.

Դրանից քիչ արևմուտք` Արաքսի ու Ախուրյանի միախառնման տեղում նշմարվում են այլ նշանավոր քաղաքի` Երվանդունիների թագավորության վերջին մայրաքաղաքի` Երվանդաշատի փլատակները: Պատմաճարտարապետական մեծագույն արժեք է ներկայացնում նաև Սարդարապատի հուշահամալիրը:

Zvartnots Cathedral

Armenië - Kaukasus (2896850946).jpg

Zvartnots Cathedral, a 7th-century Armenian apostolic temple, built by order of Catholicos Nerses G Tayets.The Zvartnots Cathedral was built when Armenia was under Byzantine rule, and the Arab invasions had just begun.

Mother Cathedral of Etchmiadzin

Էջմիածնի Մայր Տաճար.jpg

Etchmiadzin Cathedral, the main religious structure of the Echmiadzin Catholicosate of the Armenian Apostolic Church. It is located in the city of Vagharshapat, Armavir marz, Armenia.
According to scientists, it is the first Cathedral (but not the first church) of ancient Armenia and is considered one of the oldest Cathedrals in the world.

Էջմիածնի Մայր տաճար, Հայ Առաքելական եկեղեցու Էջմիածնի կաթողիկոսության գլխավոր կրոնական կառույցը: Գտնվում է Հայաստանի Արմավիրի մարզի Վաղարշապատ քաղաքում:
Ըստ գիտնականների՝ անտիկ Հայաստանի առաջին Մայր տաճարն է (բայց ոչ առաջին եկեղեցին) և համարվում է աշխարհի ամենահին Մայր տաճարներից մեկը

Saint Gayane Monastery


a medieval religious structure on the south side of Vagharshapat town, the site of the martyrdom of Saint Gayane and her two companions. In the 17th century, the church was partially destroyed and abandoned. The 17th-century historian Arakel Davrizhetsi writes that only the walls and dome-bearing gables of the Saint Gayane Church remained standing.

միջնադարյան կրոնական կառույց Վաղարշապատ քաղաքի հարավային կողմում, սուրբ Գայանեի և նրա երկու ընկերուհիների նահատակման վայրում: 17-րդ դարում եկեղեցին եղել է կիսավեր ու լքված։ 17-րդ դարի պատմիչ Առաքել Դավրիժեցին գրում է, որ Սուրբ Գայանե եկեղեցու միայն պատերն ու գմբեթակիր մույթերն են կանգուն եղել։

En casa

49/2

  1. Completa las frases con el pretérito imperfecto de los verbos del recuadro.

Ayer no fui a trabajar porque me encontraba mal.
Ana no fue a la cena porque estaba enferma.
Ayer, cuando iba al cine, vi un accidente.
Cuando Juan tenía 18 años, se sacó el carné de conducir.
Julia y Jorge, cuando eran jóvenes, tocaban el piano.
Me encontré con Antonio cuando subía por las escaleras.

49/3

  1. Completa la siguiente entrevista con el pretérito imperfecto de los verbos entre paréntesis.

MARCOS CURIEL cumple 95 años el próximo 14 de noviembre.
ENTREVISTADOR: ¿Tiene amigos de su edad?
MARCOS: Tengo algunos amigos más jóvenes. Tenía uno de mi edad, pero murió a los 90 años.
ENTREVISTADOR: ¿Es el mundo ahora muy diferente?
MARCOS: Todo está muy cambiado. Antes todos nosotros vivíamos muy mal y ahora todo el mundo vive mejor.
ENTREVISTADOR: Cuando era niño no había televisión, ni radio… MARCOS: No, nosotros no teníamos nada de eso.
ENTREVISTADOR: ¿Qué es lo que más recuerda de su infancia?
MARCOS: Me acuerdo de cuando yo iba a ayudar a mi padre. Él era barbero y atendía a mucha gente. ENTREVISTADOR: ¿Cuál es el secreto para llegar a los noventa y cinco años? MARCOS: Cuando mi familia y yo vivíamos en Trujillo tomábamos muchos alimentos naturales, leche recién ordeñada y patatas recogidas del campo.

49/5 Ordena la siguente conversacion entre Sonia y Alfonso.

Sonia.Te encuentras bien?
Alfonso.No muy bien.Tengo fiebre.
Sonia.Estas tomando algo.
Alfonso.No,de momento no.
Sonia. por que no te toma una aspirina y descansas.
Alfonso.Si es lo mejor porqe manana tengo mucho trabajo
Sonia. Seguro que manana estas mejor



Հաշվետվություն

Այս կիսամյակում մենք ուսումնասիրել ենք անգլերեն լեզվով նոր մարզեր և կատարել տարբեր քերականական աշխատանքներ: Մարզերն ուսումնասիրելիս մի թեմա էինք ընտրում և վերջում ներկայացնում։ Ինչպես նաև յուրաքանչյուր ամսվա վերջում ներկայացնում ենք մեր անհատակն աշխատանքները։ Դասերի ընթացքում մենք զարգացնում ենք մեր խոսակցական անգլերենը տարբեր վարժությունների շնորհիվ։

This semester we have explored new areas of the English language and done various grammar work. While studying the regions, we chose a topic and presented it at the end. Also, at the end of each month, we present our unique works. During the lessons, we develop our spoken English through various exercises.

Armavir region
The Effects of Stress on Mental and Physical Health
The role and influence of artificial intelligence in everyday life.
Social networks and their impact on society
The story of Shelley Duvall
Hotels in Sevan
Study of the effect of music on the human brain and emotions.
Տավուշի մարզի եկեղեցիները
Լոռու մարզ խոհանոցը
Carpetmaking

The Effects of Stress on Mental and Physical Health

Stress is an inevitable part of life, and its impact on human health is profound. This essay examines the effects of stress on both mental and physical well-being, highlighting the interconnectedness between the mind and body in response to stressful situations.

Սթրեսը կյանքի անխուսափելի մասն է, և դրա ազդեցությունը մարդու առողջության վրա մեծ է: Այս շարադրությունն ուսումնասիրում է սթրեսի ազդեցությունը ինչպես մտավոր, այնպես էլ ֆիզիկական բարեկեցության վրա՝ ընդգծելով մտքի և մարմնի փոխկապակցվածությունը՝ ի պատասխան սթրեսային իրավիճակների:

Mental Health Effects: a. Anxiety and Depression: Prolonged or chronic stress can contribute to the development of anxiety disorders and depression. Stressful experiences can trigger a cascade of emotional and psychological responses that disrupt the brain’s chemical balance, leading to mood disturbances. b. Cognitive Impairment: Chronic stress can impair cognitive function, affecting memory, attention, and decision-making abilities. It may also contribute to difficulty concentrating, decreased productivity, and increased irritability. c. Sleep Disturbances: Stress can disrupt sleep patterns, leading to insomnia or poor-quality sleep. Lack of adequate sleep further exacerbates stress levels, creating a vicious cycle that impacts overall mental well-being.

Հոգեկան առողջության հետևանքները. ա. Անհանգստություն և դեպրեսիա. Երկարատև կամ քրոնիկ սթրեսը կարող է նպաստել անհանգստության խանգարումների և դեպրեսիայի զարգացմանը: Սթրեսային փորձառությունները կարող են առաջացնել հուզական և հոգեբանական արձագանքների կասկադ, որոնք խախտում են ուղեղի քիմիական հավասարակշռությունը՝ հանգեցնելով տրամադրության խանգարումների: բ. Ճանաչողական խանգարում. Քրոնիկ սթրեսը կարող է խաթարել ճանաչողական ֆունկցիան՝ ազդելով հիշողության, ուշադրության և որոշումներ կայացնելու կարողությունների վրա: Այն կարող է նաև նպաստել կենտրոնանալու դժվարությանը, արտադրողականության նվազմանը և դյուրագրգռության բարձրացմանը: գ. Քնի խանգարումներ. Սթրեսը կարող է խանգարել քնի ռեժիմը՝ հանգեցնելով անքնության կամ վատորակ քնի: Բավարար քնի պակասը ավելի է խորացնում սթրեսի մակարդակը՝ ստեղծելով արատավոր շրջան, որն ազդում է ընդհանուր մտավոր բարեկեցության վրա:

Physical Health Effects: a. Cardiovascular Problems: Chronic stress activates the body’s «fight or flight» response, releasing stress hormones that increase heart rate and blood pressure. Prolonged activation of these stress responses can contribute to the development of cardiovascular diseases, including hypertension, heart disease, and stroke. b. Weakened Immune System: Stress suppresses the immune system, making individuals more susceptible to infections, illnesses, and slower healing. The increased production of stress hormones can disrupt the immune system’s ability to mount an effective response to pathogens. c. Gastrointestinal Issues: Stress can manifest in physical symptoms, such as stomachaches, indigestion, and irritable bowel syndrome (IBS). The gut-brain connection is strong, and stress can disrupt the normal functioning of the digestive system, leading to gastrointestinal disturbances.

Ֆիզիկական առողջության հետևանքները. ա. Սրտանոթային խնդիրներ. քրոնիկական սթրեսը ակտիվացնում է օրգանիզմի «պայքարել կամ փախչել» արձագանքը՝ ազատելով սթրեսի հորմոններ, որոնք բարձրացնում են սրտի հաճախությունը և արյան ճնշումը: Այս սթրեսային պատասխանների երկարատև ակտիվացումը կարող է նպաստել սրտանոթային հիվանդությունների զարգացմանը, ներառյալ հիպերտոնիան, սրտի հիվանդությունը և ինսուլտը: բ. Թուլացած իմունային համակարգ. Սթրեսը ճնշում է իմունային համակարգը՝ անհատներին դարձնելով ավելի ենթակա վարակների, հիվանդությունների և ավելի դանդաղ ապաքինման: Սթրեսի հորմոնների արտադրության ավելացումը կարող է խաթարել իմունային համակարգի՝ պաթոգեններին արդյունավետ արձագանքելու ունակությունը: գ. Ստամոքս-աղիքային խնդիրներ. Սթրեսը կարող է դրսևորվել ֆիզիկական ախտանիշներով, ինչպիսիք են ստամոքսի ցավը, մարսողության խանգարումը և գրգռված աղիքի համախտանիշը (IBS): Աղիք-ուղեղ կապը ուժեղ է, և սթրեսը կարող է խանգարել

Coping Mechanisms: Individuals employ various coping mechanisms to manage stress. Healthy coping strategies, such as exercise, relaxation techniques, social support, and engaging in hobbies, can mitigate the negative effects of stress on mental and physical health. On the other hand, unhealthy coping mechanisms, such as substance abuse, overeating, or social withdrawal, can exacerbate the detrimental effects of stress.

Հաղթահարման մեխանիզմներ. անհատները կիրառում են հաղթահարման տարբեր մեխանիզմներ՝ սթրեսը կառավարելու համար: Առողջ հաղթահարման ռազմավարությունները, ինչպիսիք են վարժությունները, հանգստի տեխնիկան, սոցիալական աջակցությունը և հոբբիներով զբաղվելը, կարող են մեղմել սթրեսի բացասական ազդեցությունը հոգեկան և ֆիզիկական առողջության վրա: Մյուս կողմից, հաղթահարման անառողջ մեխանիզմները, ինչպիսիք են թմրամիջոցների չարաշահումը, չափից շատ ուտելը կամ սոցիալական հեռացումը, կարող են սրել սթրեսի վնասակար հետևանքները:

Strategies for Stress Management: a. Mindfulness and Meditation: Practicing mindfulness and meditation techniques can help individuals cultivate awareness of their thoughts, emotions, and bodily sensations, reducing stress levels and promoting overall well-being. b. Exercise and Physical Activity: Regular physical exercise has been shown to reduce stress, improve mood, and enhance overall physical and mental health. Engaging in activities such as walking, jogging, or yoga can be effective stress management strategies. c. Seeking Support: Building a strong support network and seeking professional help when needed is essential for managing stress. Talking to trusted friends, family, or mental health professionals can provide valuable guidance and support during challenging times.

Սթրեսի կառավարման ռազմավարություններ. ա. Մտածողություն և մեդիտացիա. Մտածողության և մեդիտացիայի տեխնիկայի կիրառումը կարող է օգնել անհատներին զարգացնել իրենց մտքերի, հույզերի և մարմնական սենսացիաների մասին իրազեկությունը՝ նվազեցնելով սթրեսի մակարդակը և նպաստելով ընդհանուր բարեկեցությանը: բ. Զորավարժություններ և ֆիզիկական ակտիվություն. Պարզվել է, որ կանոնավոր ֆիզիկական վարժությունները նվազեցնում են սթրեսը, բարելավում են տրամադրությունը և բարելավում են ընդհանուր ֆիզիկական և մտավոր առողջությունը: Սթրեսի կառավարման արդյունավետ ռազմավարություններ կարող են լինել այնպիսի գործողություններով, ինչպիսիք են քայլելը, վազքը կամ յոգան: գ. Աջակցություն փնտրել. ուժեղ աջակցության ցանց կառուցելը և անհրաժեշտության դեպքում մասնագետի օգնություն փնտրելը կարևոր է սթրեսը կառավարելու համար: Վստահելի ընկերների, ընտանիքի կամ հոգեկան առողջության մասնագետների հետ զրուցելը կարող է արժեքավոր առաջնորդություն և աջակցություն տրամադրել դժվարին ժամանակներում:

Stress has significant effects on both mental and physical health. Chronic or prolonged stress can contribute to the development of mental health disorders, impair cognitive function, and lead to physical ailments. However, by adopting healthy coping mechanisms, practicing stress management techniques, and seeking support when necessary, individuals can mitigate the detrimental effects of stress and promote overall well-being. It is crucial to recognize the interconnectedness between the mind and body and prioritize self-care to maintain a healthy and balanced life.

Սթրեսը զգալի ազդեցություն ունի ինչպես մտավոր, այնպես էլ ֆիզիկական առողջության վրա: Քրոնիկ կամ երկարատև սթրեսը կարող է նպաստել հոգեկան առողջության խանգարումների զարգացմանը, խաթարել ճանաչողական գործառույթը և հանգեցնել ֆիզիկական հիվանդությունների: Այնուամենայնիվ, ընդունելով առողջ հաղթահարման մեխանիզմներ, կիրառելով սթրեսի կառավարման մեթոդներ և անհրաժեշտության դեպքում աջակցություն փնտրելով՝ անհատները կարող են մեղմել սթրեսի վնասակար հետևանքները և նպաստել ընդհանուր բարեկեցությանը: Շատ կարևոր է գիտակցել մտքի և մարմնի փոխկապակցվածությունը և առաջնահերթություն տալ ինքնասպասարկմանը՝ առողջ և հավասարակշռված կյանք պահպանելու համար:

ՄԱՐԴՈՒ (ՊԱՑԻԵՆՏԻ) ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԸ ԵՎ ՊԱՐՏԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ԲՆԱԳԱՎԱՌՈՒՄ

Առաջադրանք՝

  • Առանձնացնել մարդու/պացիենտի/ բժշկական օգնություն և սպասարկում ստանալու իրավունքները:
Հոդված 13.Բժշկական օգնության և սպասարկման իրավունքը

1. Յուրաքանչյուր ոք, անկախ ազգությունից, ռասայից, սեռից, լեզվից, դավանանքից, տարիքից, առողջական վիճակից, հաշմանդամությունից, քաղաքական կամ այլ հայացքներից, սոցիալական ծագումից, գույքային կամ այլ դրությունից, Սահմանադրությամբ, սույն օրենքով և այլ օրենքներով, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերով սահմանված կարգով ունի բժշկական օգնություն և սպասարկում ստանալու իրավունք:

2. Յուրաքանչյուր ոք, սույն հոդվածի 1-ին մասին համապատասխան, իրավունք ունի բժշկական օգնություն և սպասարկում ստանալու անվճար կամ արտոնյալ պայմաններով` առողջության պահպանման և բարելավման ծրագրերի շրջանակներում:

3. Յուրաքանչյուր ոք իրավունք ունի առողջության պահպանման և բարելավման ծրագրերի շրջանակներից դուրս բժշկական օգնություն և սպասարկում ստանալու բժշկական ապահովագրական հատուցումների, անձնական վճարումների, օրենսդրությամբ չարգելված այլ աղբյուրների հաշվին:

4. Այլ պետություններում Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների բժշկական օգնությունը և սպասարկումն իրականացվում են տվյալ պետության օրենսդրության, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերի համաձայն:

Հոդված 14.Մարդու (պացիենտի) իրավունքները բժշկական օգնություն և սպասարկում ստանալիս

1. Յուրաքանչյուր ոք (պացիենտ) իրավունք ունի`

1) ընտրելու բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնողին և բուժաշխատողին.

2) բժշկական օգնություն և սպասարկում ստանալիս արժանանալու հոգատար, անխտրական և հարգալից վերաբերմունքի.

3) հրաժարվելու բժշկական օգնություն և սպասարկում ստանալուց, բացի սույն օրենքի 24-րդ հոդվածով նախատեսված դեպքերից.

4) բժշկական օգնություն և սպասարկում ստանալու` օրենսդրությանը համապատասխան.

5) իմանալու իրեն բժշկական օգնություն և սպասարկում տրամադրող բուժաշխատողի անունը, ազգանունը, զբաղեցրած պաշտոնը.

6) հիվանդանոցային պայմաններում բժշկական օգնություն և սպասարկում ստանալիս ունենալու այցելուներ` բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնողի և լիազոր մարմնի սահմանած կարգերին համապատասխան: Սույն իրավունքը կարող է սահմանափակվել պացիենտի կամ այցելուների առողջության պահպանման կամ անվտանգության նկատառումներով` լիազոր մարմնի սահմանած դեպքերում.

7) բժշկական օգնություն և սպասարկում ստանալիս ցավի գնահատման և դրա համարժեք կառավարման.

8) սույն օրենքով սահմանված կարգով իրազեկ լինելու իր հիվանդությանը և համաձայնություն տալու բժշկական օգնության և սպասարկման տրամադրման համար.

9) ստանալու ամբողջական տեղեկատվություն բժշկական օգնության և սպասարկման ծավալների, դրանց համար սահմանված վճարների չափի, վճարման կարգի վերաբերյալ.i

10) ծանոթանալու իր բժշկական (այդ թվում` էլեկտրոնային) փաստաթղթերին կամ ստանալու դրանց պատճենները «Տեղեկատվության ազատության մասին» օրենքով սահմանված կարգով.

11) հրաժարվելու իր առողջական վիճակի, ինչպես նաև բժշկական օգնության և սպասարկման մասին տեղեկություն ստանալուց.

12) սույն հոդվածի 1-ին մասի 11-րդ կետով նախատեսված իրավունքից օգտվելու դեպքում լիազորելու իր փոխարեն օրինական ներկայացուցչին կամ կոնտակտային անձին տեղեկատվություն ստանալու.

13) ստանալու իր առողջական վիճակի, ինչպես նաև բժշկական օգնության և սպասարկման մասին տեղեկություն.

14) իր առողջական վիճակի կամ տրամադրվող կամ առաջարկվող բժշկական օգնության և սպասարկման վերաբերյալ իր միջոցների հաշվին ստանալու մասնագիտական երկրորդ կամ իր նախընտրած թվով այլ կարծիք.

15) դիմելու սույն օրենքով նախատեսված էթիկայի հանձնաժողով` իր կարծիքով բուժաշխատողի կողմից մասնագիտական էթիկայի կանոնների խախտման դեպքերում.

16) իր առողջությանը հասցված վնասի դիմաց ստանալու փոխհատուցում` օրենքով սահմանված կարգով.

17) օգտվելու օրենքով չսահմանափակված այլ իրավունքներից:

Հոդված 15.Առողջական վիճակի մասին, ինչպես նաև բժշկական օգնության և սպասարկման մասին տեղեկություն ստանալու մարդու (պացիենտի) իրավունքը

1. Յուրաքանչյուր ոք (պացիենտ) իրավունք ունի մատչելի ձևով ստանալու տեղեկություն իր առողջական վիճակի, հիվանդության ախտորոշման, տրամադրված (տրամադրվող) բժշկական օգնության և սպասարկման, այդ թվում` բուժման մեթոդների ընտրության, կիրառման ընթացքի և արդյունքների, ինչպես նաև դրանց հետ կապված ռիսկերի վերաբերյալ:

2. Օրենքով սահմանված կարգով անգործունակ ճանաչված անձի, երեխայի (պացիենտի) վերաբերյալ սույն հոդվածի 1-ին մասով նախատեսված տեղեկությունները տրամադրվում են նրան, եթե միաժամանակ առկա են հետևյալ պայմանները.

1) եթե բժշկի կարծիքով օրենքով սահմանված կարգով անգործունակ ճանաչված անձը, երեխան ի վիճակի են գնահատել իրենց առողջական վիճակը.

2) այդ տեղեկությունները չեն վնասի օրենքով սահմանված կարգով անգործունակ ճանաչված անձին, երեխային կամ կդյուրացնեն նրան բժշկական օգնության և սպասարկման տրամադրումը.

3) օրինական ներկայացուցիչները չեն առարկում այդ տեղեկությունները տրամադրելուն:

3. Օրենքով սահմանված կարգով անգործունակ ճանաչված անձի, երեխայի (պացիենտի) վերաբերյալ սույն հոդվածի 1-ին մասով նախատեսված տեղեկությունները միաժամանակ տրամադրվում են նրա օրինական ներկայացուցչին կամ վերջինիս բացակայության դեպքում` նրա լիազորած կոնտակտային անձին, իսկ սույն հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված պայմանների բացակայության դեպքում` միայն օրինական ներկայացուցչին կամ վերջինիս բացակայության դեպքում` լիազորված կոնտակտային անձին:

(15-րդ հոդ. փոփ. 04.06.21 ՀՕ-262-Ն օրենք)

 

Հոդված 18.Բժշկական օգնություն և սպասարկում ստանալու երեխայի իրավունքը

1. Յուրաքանչյուր երեխա պետական բյուջեի միջոցների հաշվին իրականացվող բնակչության առողջության պահպանման և բարելավման ծրագրերի շրջանակներում իրավունք ունի ստանալու անվճար և արտոնյալ պայմաններով բժշկական օգնություն և սպասարկում:

2. 16 տարին լրացած երեխաները իրավունք ունեն տալու գրավոր իրազեկված համաձայնություն բժշկական միջամտություն ստանալու կամ դրանից հրաժարվելու վերաբերյալ, բացառությամբ օրենքով նախատեսված դեպքերի:

 

Հոդված 19.Շրջապատի համար վտանգ ներկայացնող հիվանդությամբ տառապող մարդու իրավունքը

1. Շրջապատի համար վտանգ ներկայացնող հիվանդություն ունեցող մարդն իրավունք ունի անվճար ստանալու պետության կողմից երաշխավորված կարգով բժշկական օգնություն և սպասարկում և բուժվելու այդ նպատակի համար նախատեսված համապատասխան լիցենզիա ունեցող բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող հաստատություններում:i

2. Շրջապատի համար վտանգ ներկայացնող հիվանդությունների ցանկը սահմանում է Կառավարությունը:

Հոդված 20.Օրենքով սահմանված կարգով ազատությունից զրկված, ինչպես նաև ազատազրկման վայրերում պատիժ կրող անձանց բժշկական օգնություն և սպասարկում ստանալու իրավունքները

1. Օրենքով սահմանված դեպքերում և կարգով ազատությունից զրկված, ձերբակալված և կալանավորված, ինչպես նաև ազատազրկման վայրերում պատիժ կրող անձինք իրավունք ունեն ստանալու բժշկական օգնություն և սպասարկում` օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

Հոդված 21.Զինծառայողների և զորակոչային ու նախազորակոչային տարիքի քաղաքացիների բժշկական օգնություն և սպասարկում ստանալու իրավունքը

1. Զինծառայողները և զորակոչային ու նախազորակոչային տարիքի քաղաքացիներն իրավունք ունեն ստանալու բժշկական օգնություն և սպասարկում` օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

Հոդված 22.Արտակարգ իրավիճակներում կամ Հայաստանի Հանրապետության նկատմամբ օտարերկրյա պետության կողմից իրականացված ռազմական գործողությունների կամ ահաբեկչական գործողությունների արդյունքում տուժած անձանց բժշկական օգնության և սպասարկման իրականացումը

 

1. Արտակարգ իրավիճակներում կամ Հայաստանի Հանրապետության նկատմամբ օտարերկրյա պետության կողմից իրականացված ռազմական գործողությունների կամ ահաբեկչական գործողությունների արդյունքում տուժած անձանց բժշկական օգնությունը և սպասարկումն իրականացվում են անվճար` պետության կողմից երաշխավորված անվճար պայմաններով:i

2. Սույն հոդվածի 1-ին մասում նշված դեպքում, ըստ իրավիճակի, տուժածների թվի, վնասվածքների բնույթի, լիազոր մարմինը որոշում է ընդունում պետության կողմից երաշխավորված բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնողների կամ դրանց մի մասի կողմից պացիենտների պլանային, հիվանդանոցային բժշկական օգնությունն ու սպասարկումն ամբողջությամբ կամ մասնակի դադարեցնելու մասին «Ռազմական դրության իրավական ռեժիմի մասին» օրենքին համապատասխան: Սույն մասի իմաստով` անհետաձգելի բժշկական օգնություն և սպասարկում պահանջող հիվանդությունների և վիճակների ցանկը սահմանում է լիազոր մարմինը:

3. Սույն հոդվածի 2-րդ մասով նախատեսված կարգով պացիենտների պլանային հիվանդանոցային բժշկական օգնությունն ու սպասարկումն ամբողջությամբ կամ մասնակի դադարեցնելու դեպքում տվյալ տեսակի հիվանդանոցային բժշկական օգնությունը և սպասարկումը տրամադրվում են բացառապես`

1) արտակարգ իրավիճակների կամ Հայաստանի Հանրապետության նկատմամբ օտարերկրյա պետության կողմից իրականացված ռազմական գործողությունների կամ ահաբեկչական գործողությունների արդյունքում տուժած անձանց` պետության կողմից երաշխավորված անվճար պայմաններով.

2) այլ անձանց` անհետաձգելի բժշկական օգնություն և սպասարկում պահանջող հիվանդությունների և վիճակների դեպքում` Կառավարության սահմանած կարգով:

4. Սույն հոդվածի 2-րդ մասով նախատեսված կարգով պացիենտների պլանային հիվանդանոցային բժշկական օգնությունն ու սպասարկումը դադարեցնելու դեպքում անհետաձգելի բժշկական օգնություն և սպասարկում չպահանջող սուր և քրոնիկական հիվանդություններ ունեցող պացիենտների բժշկական օգնության և սպասարկման նպատակով պետության կողմից երաշխավորված արտահիվանդանոցային բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող բժշկական հաստատություններում կազմակերպվում են ցերեկային ստացիոնարներ: Արտահիվանդանոցային բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնողների կողմից ցերեկային ստացիոնարներում պացիենտների բժշկական օգնության և սպասարկման դեպքերը սահմանում է լիազոր մարմինը:

 

Հոդված 23.Օտարերկրյա քաղաքացիների, քաղաքացիություն չունեցող անձանց բժշկական օգնություն և սպասարկում ստանալու իրավունքները

1. Հայաստանի Հանրապետությունում գտնվող օտարերկրյա քաղաքացիները, քաղաքացիություն չունեցող անձինք իրավունք ունեն ստանալու բժշկական օգնություն և սպասարկում` օրենսդրության, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերի համաձայն:

Հոդված 25.Բժշկական միջամտությունից հրաժարվելը

1. Յուրաքանչյուր ոք կամ նրա օրինական ներկայացուցիչը կամ կոնտակտային անձն իրավունք ունի գրավոր հրաժարվելու բժշկական միջամտությունից կամ պահանջելու ընդհատել այն, բացառությամբ սույն օրենքի 24-րդ հոդվածով նախատեսված դեպքերի:

2. Բժշկական միջամտությունից հրաժարվելու փաստը` հնարավոր հետևանքների նշումով, գրանցվում է բժշկական փաստաթղթերում և հավաստվում պացիենտի կամ նրա օրինական ներկայացուցչի կամ կոնտակտային անձի կողմից:

3. Բժշկական միջամտությունից հրաժարվելու ձևաթուղթը հաստատում է լիազոր մարմինը:

Հաշվետվություն

Այս կիսամյակ աշխարագրությունից անցել ենք նոր մարզեր ուսումնասիրել լանդշավթը,ռամավարությունը, տեսարժան վայրերը և այլն։ Նաև այս կիսամյակ շատ աշխատել ենք քարտեզներով։ Մեր աշխարագության դասերը անցում են շատ հետաքրքիր քանի որ ամեն դասին բացահայտում ենք նոր վայրեր որոնք հետագայում ամպայման կայցելենք։ Այս կիամյակի ընթացքում նաև շատ արել ենք անհատակն աշխատնեքեր որոնք կատարել եմ սիրով։

Գեղարքունիքի մարզ
Գեղարքունիքի մարզի տեսարժան վայրերը
Կոտայքի մարզ
Կոտայքի մարզի տեսարժան վայրերը
Շիրակի մարզի զբոսաշրջության գլխավոր շրջանները
Արագածոտնի մարզ զբոսաշրջության զարգացման հեռանկարները
Տավուշի մարզի տեսարժան վայրերը

Հաշվետվություն

Այս կիսամյակ դասերը շատ արագ անցան, բայց թողեցին լավ հիշողություններ։ Այս տարի մեր հիմնական առարկաներին ավելացվել են մսանագիտական առարկաներ: Տուրիզմի դասերը շատ հետաքրքիր են անցնում, յուրաքանչյուր դասին մենք նոր հետաքրքիր տեղեկություններ ենք սովորում զբոսաշրջության մասին։ Զբոսաշրջության դասին մենք աշխատում ենք գրքով, բայց դասերին հաջողվել է գծել ճանապարհորդական երթուղի։
Best Western
Թագային համակարգ
Օգյուստ էսկոֆիե

Լեզուներից այս կիսամյակում մենք սովորում ենք նաև անգլերեն, ռուսերեն և իսպաներեն։ Անգլերենի և ռուսերենի դասերին ուսումնասիրել ենք մարզեր, մազրկենտորներ մարզերի պատմություն և այլն։ Բայց մենք դա արել ենք երականական աշխատանքներ երկու լեզներով ։
The story of Shelley Duvall
Hotels in Sevan
Տավուշի մարզի եկեղեցիները
Carpetmaking
Travel Vocabulary Words for ESL Beginners
Լոռու մարզ խոհանոցը

Իսպաներենից այս կսամյակի ընթացքում մենք սովորեցինք նոր ժամնակաձև և տարբեր բառեր կամ արտահայտություններ, որոնք մեզ պետք կգան կյանքում:
En casa
En casa
En el auditorio
En casa
En casa
En el auditorio
En casa
Դասարանական աշխատանք
En casa
En casa
en el aura

Աշխարհագրությունից այս կիսամյակում ուսումնասիրել ենք մարզեր, մարզկենտրոններ, գյուղեր, զբոսաշրջային վայրեր և այլն։

Գեղարքունիքի մարզ
Կոտայքի մարզ
Շիրակի մարզի զբոսաշրջության գլխավոր շրջանները
Արագածոտնի մարզ


«Черная Крепость» и Мармарашен

«Черная Крепость»

В Гюмри находится архитектурный памятник русско-турецкой войны середины XIX века Черная крепость (Сев Берд) . Объект внесен в Список памятников национального культурного наследия Армении, так как имеет не только историческое значение, но и  культурную ценность. 

Прекрасный город Гюмри, второй по величине  и значимости город в Армении после столицы, отличается благодаря своему богатому историко-культурному наследию, исконно армянской архитектуре и колориту. “Черная Крепость”, или “Сев Берд” на армянском языке, является одной из самых известных исторических сооружений города и своеобразной визитной карточкой Гюмри. Сегодня «Черная Крепость» включена в государственный список памятников истории и культуры национального значения.

Крепость за последние несколько лет была отреставрирована и часть ее превращена в большую сцену-арену, где проводят разные мероприятия, форумы и концерты. При входе в замок вы сразу увидите этот огромный амфитеатр. Прогуливаясь по крепости, вы ясно ощущаете дух старины, который передают черные камни замка, факелы на стенах, старинный колодец глубиной 30 метров, откуда раньше солдаты брали воду. На стенах крепости есть несколько гравюр, которые были сделаны русскими солдатами, надписи с названиями их имен и городов, откуда они были родом.

Мармарашен

Монастырь в Ширакской области. Расположен в 10 км к северо-западу от города Гюмри в одноименном селе Мармашен. Построен в X—XIII веках в гаваре Ширак провинции Айрарат. Мармашенский монастырь состоит из трёх культовых сооружений. Главный храм расположен в центре подворья и является крупнейшей постройкой, построен князем Ваграм Пахлавуни в 988—1029 годах. Храм возведён из красного туфа и представляет собой купольный зал. Фасад — крестообразной формы, украшенный арочными нишами и узкими окнами. Зонтичный купол установлен на граненом барабане. Большая церковь украшена пластическим декором:

Монастырский комплекс Мармашен неоднократно подвергался нападениям иноземных завоевателей. об этом свидетельствовал автор Ибн аль-Асир: Позднее, в 1225 г. отремонтирован благодаря Пахлавуни.

При раскопках Мармашенского монастыря под средневековыми слоями был обнаружен богатый слой. Были найдены фрагменты глиняных сосудов, которые доказывают существование здесь цивилизованного общества․Если Вы планируете посетить город Гюмри, то обязательно включите в тур средневековый монастырь Мармарашен.

Սպառողիների իրավունքների պաշտպանությունը

Հայաստանի Հանրապեության օրենքը սպառողների իրավունքների պաշտպանության մասին․ ընդունված է 2001թ.  Գլուխ 1

Առաջադրանք՝

Ապրանքի (աշխատանքի, ծառայության) որակը

Հոդված 5.Ապրանքի (աշխատանքի, ծառայության) որակը

1. Վաճառողը (կատարողը) պարտավոր է սպառողին հանձնել ապրանք (կատարել աշխատանք, մատուցել ծառայություն), որի որակը համապատասխանում է պայմանագրին:

2. Պայմանագրում ապրանքի (աշխատանքի, ծառայության) որակի վերաբերյալ պայմանների բացակայության դեպքում, վաճառողը (կատարողը) պարտավոր է սպառողին հանձնել այնպիսի ապրանք (կատարել աշխատանք, մատուցել ծառայություն), որը պիտանի է այն նպատակներին, որոնց համար նման ապրանքը (աշխատանքը, ծառայությունը) սովորաբար օգտագործվում է:

3. Եթե պայմանագիրը կնքելիս սպառողը վաճառողին (կատարողին) տեղյակ է պահել ապրանքի ձեռքբերման (աշխատանքի կատարման, ծառայության մատուցման) որոշակի նպատակների մասին, ապա վաճառողը (կատարողը) պարտավոր է սպառողին հանձնել այնպիսի ապրանք (կատարել աշխատանք, մատուցել ծառայություն), որը պիտանի է այդ նպատակներին համապատասխան օգտագործման համար:

4. Ապրանքն ըստ նմուշի և (կամ) նկարագրի վաճառելիս վաճառողը պարտավոր է սպառողին հանձնել այնպիսի ապրանք, որը համապատասխանում է նմուշին և (կամ) նկարագրին:

5. Եթե ապրանքի (աշխատանքի, ծառայության) որակի նկատմամբ նորմատիվ փաստաթղթերով սահմանված են պարտադիր պահանջներ, ապա վաճառողը (կատարողը) պարտավոր է սպառողին հանձնել այդ պարտադիր պահանջներին համապատասխանող ապրանք (կատարել աշխատանք, մատուցել ծառայություն):

Արտադրողի իրավունքները

ոդված 6.Արտադրողի (կատարողի, վաճառողի) իրավունքները և պարտականություններն ապրանքի (աշխատանքի) ծառայության, պիտանիության, ինչպես նաև երաշխիքային ժամկետների սահմանման բնագավառում

 

1. Արտադրողը (կատարողը) երկարատև օգտագործման համար նախատեսված ապրանքի (աշխատանքի) համար իրավունք ունի սահմանել այնպիսի ծառայության ժամկետ, որի ընթացքում պարտավորվում է ապահովել ապրանքը (աշխատանքը) իր նշանակությամբ օգտագործելու հնարավորությունը և պատասխանատվություն կրել իր մեղքով ծագած էական խախտումների համար:i

2. Արտադրողը (կատարողը) պարտավոր է ծառայության ժամկետ սահմանել երկարատև օգտագործման այն ապրանքի (աշխատանքի), այդ թվում` կոմպլեկտավորման արտադրատեսակների (մանրակների, հանգույցների, ագրեգատների) համար, որոնք սահմանված ժամանակահատվածի ավարտից հետո կարող են վնաս պատճառել սպառողի կյանքին, առողջությանը, գույքին կամ շրջակա միջավայրին: Այդպիսի ապրանքների (աշխատանքների) անվանացանկը հաստատում է կառավարությունը:i

3. Սննդամթերքի, օծանելիքակոսմետիկական ապրանքների, դեղորայքի, դեղամիջոցների, դեղանյութերի, կենցաղային քիմիայի ապրանքների և նման այլ ապրանքների համար արտադրողը պարտավոր է սահմանել այնպիսի պիտանիության ժամկետ, որի ավարտից հետո ապրանքն իր նշանակությամբ օգտագործման համար պիտանի չէ: Այդպիսի ապրանքների անվանացանկը հաստատում է կառավարությունը:

4. Արգելվում է ապրանքի վաճառքը (աշխատանքի կատարումը) սահմանված պիտանիության ժամկետի ավարտից հետո, ինչպես նաև այն ապրանքի վաճառքը (աշխատանքի կատարումը), որի համար պետք է սահմանված լիներ ծառայության կամ պիտանիության ժամկետ, բայց չի սահմանվել:

5. Արտադրողը (կատարողը) իրավունք ունի սահմանել ապրանքի (աշխատանքի) համար երաշխիքային ժամկետ, որի ընթացքում ապրանքի (աշխատանքի) մեջ թերության հայտնաբերման դեպքում արտադրողը (կատարողը) պարտավոր է բավարարել սպառողի` սույն օրենքի 16-րդ և 27-րդ հոդվածներով սահմանված պահանջները:

6. Վաճառողն իրավունք ունի սահմանել ապրանքի համար արտադրողի կողմից սահմանված երաշխիքային ժամկետից ավելի երաշխիքային ժամկետ կամ, եթե արտադրողի կողմից երաշխիքային ժամկետ սահմանված չէ, վաճառողն իրավունք ունի սահմանել սույն օրենքի 17-րդ հոդվածի 2-րդ կետով նախատեսված ժամկետներից ավելի տևական երաշխիքային ժամկետ:

7. Վաճառողի սահմանած երաշխիքային ժամկետի ընթացքում ապրանքի թերության հայտնաբերման դեպքում սպառողն իրավունք ունի վաճառողին ներկայացնել պահանջներ, որոնց բավարարման կարգն ու ժամկետները, ինչպես նաև վաճառողի պատասխանատվությունը սահմանվում են սպառողի և վաճառողի միջև կնքված պայմանագրով:

 

Արտադրողի պարտականությունները

հոդված 6.Արտադրողի (կատարողի, վաճառողի) իրավունքները և պարտականություններն ապրանքի (աշխատանքի) ծառայության, պիտանիության, ինչպես նաև երաշխիքային ժամկետների սահմանման բնագավառում

 

1. Արտադրողը (կատարողը) երկարատև օգտագործման համար նախատեսված ապրանքի (աշխատանքի) համար իրավունք ունի սահմանել այնպիսի ծառայության ժամկետ, որի ընթացքում պարտավորվում է ապահովել ապրանքը (աշխատանքը) իր նշանակությամբ օգտագործելու հնարավորությունը և պատասխանատվություն կրել իր մեղքով ծագած էական խախտումների համար:i

2. Արտադրողը (կատարողը) պարտավոր է ծառայության ժամկետ սահմանել երկարատև օգտագործման այն ապրանքի (աշխատանքի), այդ թվում` կոմպլեկտավորման արտադրատեսակների (մանրակների, հանգույցների, ագրեգատների) համար, որոնք սահմանված ժամանակահատվածի ավարտից հետո կարող են վնաս պատճառել սպառողի կյանքին, առողջությանը, գույքին կամ շրջակա միջավայրին: Այդպիսի ապրանքների (աշխատանքների) անվանացանկը հաստատում է կառավարությունը:i

3. Սննդամթերքի, օծանելիքակոսմետիկական ապրանքների, դեղորայքի, դեղամիջոցների, դեղանյութերի, կենցաղային քիմիայի ապրանքների և նման այլ ապրանքների համար արտադրողը պարտավոր է սահմանել այնպիսի պիտանիության ժամկետ, որի ավարտից հետո ապրանքն իր նշանակությամբ օգտագործման համար պիտանի չէ: Այդպիսի ապրանքների անվանացանկը հաստատում է կառավարությունը:

4. Արգելվում է ապրանքի վաճառքը (աշխատանքի կատարումը) սահմանված պիտանիության ժամկետի ավարտից հետո, ինչպես նաև այն ապրանքի վաճառքը (աշխատանքի կատարումը), որի համար պետք է սահմանված լիներ ծառայության կամ պիտանիության ժամկետ, բայց չի սահմանվել:

5. Արտադրողը (կատարողը) իրավունք ունի սահմանել ապրանքի (աշխատանքի) համար երաշխիքային ժամկետ, որի ընթացքում ապրանքի (աշխատանքի) մեջ թերության հայտնաբերման դեպքում արտադրողը (կատարողը) պարտավոր է բավարարել սպառողի` սույն օրենքի 16-րդ և 27-րդ հոդվածներով սահմանված պահանջները:

6. Վաճառողն իրավունք ունի սահմանել ապրանքի համար արտադրողի կողմից սահմանված երաշխիքային ժամկետից ավելի երաշխիքային ժամկետ կամ, եթե արտադրողի կողմից երաշխիքային ժամկետ սահմանված չէ, վաճառողն իրավունք ունի սահմանել սույն օրենքի 17-րդ հոդվածի 2-րդ կետով նախատեսված ժամկետներից ավելի տևական երաշխիքային ժամկետ:

7. Վաճառողի սահմանած երաշխիքային ժամկետի ընթացքում ապրանքի թերության հայտնաբերման դեպքում սպառողն իրավունք ունի վաճառողին ներկայացնել պահանջներ, որոնց բավարարման կարգն ու ժամկետները, ինչպես նաև վաճառողի պատասխանատվությունը սահմանվում են սպառողի և վաճառողի միջև կնքված պայմանագրով:

Հոդված 7.Արտադրողի պարտականությունն ապրանքի նորոգման և տեխնիկական սպասարկման հնարավորությունն ապահովելու ժամանակ

 

Արտադրողը պարտավոր է ապահովել ապրանքի օգտագործման հնարավորությունը դրա ծառայության ժամկետի ընթացքում: Այդ նպատակով արտադրողն ապահովում է ապրանքի նորոգումն ու տեխնիկական սպասարկումը, ինչպես նաև նորոգման և տեխնիկական սպասարկման համար անհրաժեշտ ծավալի ու տեսականու պահեստամասերի թողարկումն ու առաքումն առևտրական ու նորոգման կազմակերպություններ` ապրանքի արտադրման ժամկետի և այն արտադրությունից հանելուց հետո ապրանքի ծառայության ժամկետի ընթացքում, իսկ այդպիսի ժամկետի բացակայության դեպքում` ապրանքը սպառողին հանձնելու օրից սկսած` տասը տարվա ընթացքում:

 

Սպառողի իրավունքները

Հոդված 8.Սպառողի իրավունքն ապրանքի (աշխատանքի, ծառայության) անվտանգության վերաբերյալ

 

1. Սպառողն իրավունք ունի պահանջել, որպեսզի ապրանքը (աշխատանքը, ծառայությունը) օգտագործման, պահման, փոխադրման և օգտահանման սովորական պայմաններում անվտանգ լինի իր կյանքի, առողջության և գույքի համար: Սպառողի կյանքի, առողջության և գույքի նկատմամբ ապրանքի (աշխատանքի, ծառայության) անվտանգության ապահովման պահանջները պարտադիր են և սահմանվում են օրենքով նախատեսված կարգով:

2. Արտադրողը (կատարողը) պարտավոր է ապահովել ապրանքի (աշխատանքի) անվտանգությունը սահմանված ծառայության ժամկետի կամ ապրանքի (աշխատանքի) պիտանիության ժամկետի ընթացքում:

Եթե սույն օրենքի 6-րդ հոդվածի 1-ին կետին համապատասխան` արտադրողը (կատարողը) երկարատև օգտագործման համար նախատեսված ապրանքի (աշխատանքի) համար չի սահմանել ծառայության ժամկետ, ապա նա պարտավոր է ապահովել ապրանքի (աշխատանքի) անվտանգությունը` ապրանքը (աշխատանքը) սպառողին հանձնելու օրից սկսած` տասը տարվա ընթացքում:

Ապրանքի (աշխատանքի) անվտանգությունը չապահովելու հետևանքով սպառողի կյանքին, առողջությանը կամ գույքին պատճառված վնասը ենթակա է հատուցման` սույն օրենքի 15-րդ հոդվածին համապատասխան:

3. Եթե ապրանքի (աշխատանքի, ծառայության) անվտանգ օգտագործման, նրա պահման, փոխադրման, օգտահանման համար անհրաժեշտ է պահպանել հատուկ կանոններ (այսուհետ` կանոններ), ապա արտադրողը (կատարողը) պարտավոր է դրանք նշել ապրանքի (աշխատանքի, ծառայության) պատկանելիք փաստաթղթերում, պիտակի վրա` մականշվածքով կամ այլ եղանակով, իսկ վաճառողը (կատարողը) պարտավոր է այդ կանոնների մասին տեղեկացնել սպառողին:

4. Սպառողի կյանքի, առողջության և գույքի անվտանգությունն ապահովող պահանջները ենթակա են Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով համապատասխանության պարտադիր հավաստման:

5. Եթե պարզվել է, որ ապրանքի (աշխատանքի) օգտագործման, պահման կամ փոխադրման սահմանված կանոններն սպառողի կողմից պահպանելու դեպքում ապրանքը (աշխատանքը) վնաս է պատճառում կամ կարող է վնաս պատճառել սպառողի կյանքին, առողջությանը և գույքին, ապա արտադրողը (կատարողը, վաճառողը) պարտավոր է անհապաղ դադարեցնել դրա արտադրությունը (իրացումը) մինչև վնասի պատճառի վերացումը, իսկ անհրաժեշտության դեպքում` միջոցներ ձեռնարկել այն շրջանառությունից անհապաղ հանելու և սպառողից, նրա համաձայնությամբ, հետ վերցնելու համար:

Եթե վնասի պատճառները հնարավոր չէ վերացնել, ապա արտադրողը (կատարողը) պարտավոր է այդպիսի ապրանքը (աշխատանքը, ծառայությունը) հանել արտադրությունից: Եթե արտադրողը (կատարողը) այդ պարտականությունը չի կատարում, ապա ապրանքի (աշխատանքի, ծառայության) արտադրությունից և շրջանառությունից հանումը կատարվում է այն իրավասու պետական մարմնի կարգադրագրով, որն իրականացնում է ապրանքի (աշխատանքի, ծառայության) որակի և անվտանգության վերահսկողությունը:

Ապրանքը (աշխատանքը, ծառայությունը) հետ վերցնելու հետ կապված` սպառողին պատճառված վնասները ենթակա են հատուցման արտադրողի (կատարողի) կողմից` լրիվ չափով:

Վաճառողի (կատարողի) կողմից սպառողների կյանքի, առողջության և գույքի համար վտանգ ներկայացնող ապրանքների իրացման (աշխատանքի կատարման) համար վաճառողը (կատարողը) պատասխանատվություն է կրում Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

 

Հոդված 9.Սպառողի իրավունքն արտադրողի (կատարողի, վաճառողի) և ապրանքների (աշխատանքների, ծառայությունների) մասին տեղեկատվություն ստանալու վերաբերյալ

 

1. Սպառողն իրավունք ունի պահանջել արտադրողի (կատարողի, վաճառողի), նրա աշխատանքային ռեժիմի և իրացվող ապրանքների (աշխատանքների, ծառայությունների) վերաբերյալ անհրաժեշտ և ստույգ տեղեկատվություն, որը արտադրողը (կատարողը, վաճառողը) պարտավոր է տրամադրել հայերեն լեզվով:

2. Սույն հոդվածի 1-ին կետում նշված տեղեկատվությունը մատչելի ձևով ներկայացվում է սպառողներին ի գիտություն` առուվաճառքի պայմանագրերի միջոցով և սպառողների սպասարկման որոշակի ոլորտներում ընդունված ապրանքային պիտակների միջոցով և այլ եղանակներով, աշխատանքների կատարման (ծառայությունների մատուցման) պայմանագրերի կնքման ժամանակ:

Սպառողների իրավունքների խախտման համար վաճառողի (արտադրողի, կատարողի) պատասխանատվությունը

Հոդված 14.Սպառողների իրավունքների խախտման համար վաճառողի (արտադրողի, կատարողի) պատասխանատվությունը

 

1. Սպառողների իրավունքների խախտման համար վաճառողը (արտադրողը, կատարողը) կրում է օրենքով և (կամ) պայմանագրով նախատեսված պատասխանատվություն:

2. Սպառողին պատճառված վնասները ենթակա են հատուցման լրիվ չափով` չհաշված սույն օրենքով կամ պայմանագրով սահմանված տուժանքը (տուգանքը):

3. Տուժանքի (տուգանքի) վճարումը և վնասների հատուցումը վաճառողին (արտադրողին, կատարողին) չի ազատում սպառողի նկատմամբ բնեղենով պարտավորությունները կատարելու պարտականությունից:

4. Վաճառողը (արտադրողը, կատարողը) ազատվում է պարտավորությունների չկատարման կամ ոչ պատշաճ կատարման համար պատասխանատվությունից, եթե ապացուցի, որ պարտավորությունների կատարումը կամ պատշաճ կատարումն անհնար է եղել անհաղթահարելի ուժի կամ սպառողի կողմից ապրանքի (աշխատանքի, ծառայության) օգտագործման, պահման և փոխադրման սահմանված կանոնների խախտման կամ երրորդ անձանց գործողությունների հետևանքով:

5. Սույն օրենքով կամ պայմանագրով նախատեսված տուժանքի (տուգանքի) վճարման մասին սպառողի պահանջները պետք է բավարարվեն վաճառողի (արտադրողի, կատարողի) կողմից` կամավոր կամ դատական կարգով:

6. Սպառողն իրավունք ունի պայմանագրից բխող կամ դրա հետ կապված վեճը հանձնել դատարան, եթե իր հետ կնքվել է այնպիսի պայմանագիր, որը ողջամիտ հնարավորություն չի ընձեռել սպառողին բանակցելու դրա պայմանները, բացառությամբ եթե արբիտրաժային համաձայնությունը կնքվել է վեճը ծագելուց հետո, և կողմերն անվերապահորեն համաձայնել են վեճը հանձնել արբիտրաժային տրիբունալի լուծմանը: Սույն մասի պահանջները տարածվում են ցանկացած պարտադիր գործընթացի վրա, որով սպառողի` դատարան դիմելու իրավունքը կարող է սահմանափակվել:

En casa

107/6

1 A mi hermano les duelen las piernas.
2. A mí me duelen las muelas.
3. Carmen y Chus son peluqueras y les duele la espalda.
4. ¿A ti te duele algo?
5. ¡No hagáis tanto ruido! Al abuelo y a mí nos duele la cabeza.
6. A usted no le duele el estómago con esa comida tan fuerte.

  1. Եղբորս ոտքերը ցավում են.
  2. Ատամներս ցավում են։
  3. Կարմենն ու Չուսը վարսավիր են, մեջքը ցավում է։
  4. Ինչ-որ բան ցավո՞ւմ է:
  5. Այսքան աղմուկ մի՛ հանիր։ Ես ու պապիկը գլխացավ ունենք։
  6. Ձեր ստամոքսը չի ցավում այդքան թունդ սննդից։

106/7

Relaciona estos problemas de salud con su remedio-Համապատասխանեցրեք այս առողջական խնդիրները դրանց միջոցի հետ

dolor de cabeza- tomar una aspirina
dolor de garganta -tomar miel con limón
dolor de espalda — ir al masajista
dolor de muelas-ir al dentista
fiebre-acostarse y descansar
dolor de oídos-ir al médico

գլխացավ — ասպիրին խմել
կոկորդի ցավ — վերցնել մեղր կիտրոնով
մեջքի ցավ — գնացեք մերսողի մոտ
ատամի ցավ — գնալ ատամնաբույժի
ջերմություն-պառկել և հանգստանալ
ականջի ցավ — գնալ բժշկի

107/9

En parejas, practica diálogos como en el ejemplo, dando consejos para los problemas de salud de tu compañero (mira la actividad 7).

¿Qué te pasó?
Me duele la espalda
¿Por qué no vas al masajista?

¿Qué te pasó?
Me duele la cabeza
¿Por qué no tomas medicina?

¿Qué te pasó?
Tengo dolor de muelas
¿Por qué no vas al dentista?

¿Qué te pasó?
Tengo fiebre
¿Por qué no te acuestas y descansas?

¿Qué te pasó?
mis oidos duelen
¿Por qué no vas al médico?

Ինչ է պատահել?
Մեջքս ցավում է
Ինչու չեք գնում մերսողի մոտ:

Ինչ է պատահել?
Գլուխս ցավում է
Ինչու դեղ չես խմում

Ինչ է պատահել?
Ատամս ցավում է
Ինչու չեք գնում ատամնաբույժի մոտ:

Ինչ է պատահել?
ջերմություն ունեմ
Ինչո՞ւ չես պառկում ու հանգստանում։

Ինչ է պատահել?
ականջներս ցավում են
Ինչու՞ չես գնում բժշկի։